Ajerówka czyli wódka na tataraku (wg pani Elżbiety)

Tagi

ajerówka, Elżbieta Kiewnarska, pani Elżbieta, tatarak

Przepis dziesiąty z “Nalewek i likierów” Elżbiety Kiewnarskiej. Ajer to tatarak.

Ajerówka

Korzenie ajeru najlepiej jest kopać w maju, lub na początku czerwca. Zaraz po wykopaniu, zanim nie zwiędną, należy je czysto oskrobać, opłókać [sic!] i albo natychmiast, świeże, użyć do zaprawy wódki, bądź też otarte z wilgoci płótnem ususzyć w cieniu i przechować w torebce pergaminowej na dalszy użytek. Dziesięć deka ajeru świeżego, lub cztery deka suchego, zalać w gąsiorze trzema litrami spirytusu, oraz trzema litrami i dwiema szklankami wody przegotowanej i ostudzonej. Oprócz ajeru, który ma własny, oryginalny aromat, kto lubi wódki bardziej korzenne, może dodać laskę cynamonu, parę strączków wyłuskanego kardamonu i trochę skórki pomarańczowej. Gąsior z wódką, szczelnie zakorkowany, i z korkiem zalanym parafiną, trzymać dwa tygodnie w cieple, poczem zlać z korzeni, przefiltrować przez gęsty flanelowy worek i pozlewać do butelek.

Wersja na 2 litry 40% wódki:

• suszonego kłącza tataraku – 13,3 g
• cynamonu – 1/3 laski
• kardamonu – 2 wyłuskane strączki
• cienko skrojona skórka pomarańczowa z ćwierć pomarańczy
• wódki 40% – 2 litry

Kalmusówka, Ajerówka, Tatarczówka

Tagi

ajerówka, kalmysówka, Skoczów, tatarak, tatarczówka, tatarczówka skoczowska

Na liście produktów tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w kategorii napoje, znaleźć można wiele ciekawych wódek i nalewek, a wśród nich również tatarczówkę ze Skoczowa. Towarzystwo Miłośników Skoczowa zrobiło naprawdę wiele, by wypromować sporządzaną tradycyjnie w skoczowskich domach nalewkę na świeżym korzeniu tataraku. O całej historii wiele można przeczytać w internecie. Oto wybrane tytuły artykułów:

1. Skoczowska tatarczówka.
2. Skoczowska tatarczówka na liście produktów regionalnych.
3. Tatarczówka seryjna?
4. Skoczowskiej tatarczówce grozi koniec, bo brak surowca i smakoszy.
5. Tatarczówki nie braknie.
6. Tatarczówka nie ma szczęścia i walczy o klientów.
7. Gorzki koniec tatarczówki?
8. Skoczowska tatarczówka zniknie ze sklepów
9. Skoczów ratuje tatarczówkę.
10. Skoczów odciął się od tatarczówki
11. Wielki powrót tatarczówki. Rozleją tysiąc butelek.
12. Tradycyjna tatarczówka jest już na sklepowych półkach. W większej butelce.

W serwisie YouTube można również znaleźć odpowiednie filmiki. Jeden wybrany poniżej.

Niedawno w pobliskich delikatesach udało mi się kupić półlitrową flaszkę tego trunku, produkowanego na polski rynek przez firmę Toorank. Moc 50 %, bukiet mizerny (całkiem zdominowany przez zapach alkoholu), jednak smak cudny – gładki, tatarakowy, z lekko piekącym finiszem. Cena zabójcza (lecz wódka warta swej ceny).

Warto przypomnieć, że wódki tatarakowe były obecne w polskiej kulturze od wieków. Zazwyczaj nosiły miano kalmusówek, lub ajerówek.

Dziś zatem przepis na kalmusówkę.

Kalmusówka Jana Bartłomieja (~ 40 %)

W przepisie podano ilości składników na 4 litry gotowego trunku.

Destylat

• 3 g nasion kolendry
• 5 g goździków
• 10 g niedojrzałych owoców pomarańczy
• 100 g kłącza tataraku

Zmieszaj wszystkie podane wyżej surowce w odpowiedniej proporcji, wsyp do litrowej okrągłodennej kolby i zalej 400 ml 30 % wódki. Maceruj kilka dni i oddystyluj z tego (przez zwykłą chłodnicę) 200 ml destylatu.

Zestaw wódki

• 200 ml destylatu
• 1520 ml spirytusu 95 %
• 200-800 ml syropu cukrowego 1:1
• dopełnić wodą do 2 litrów

Zabarwić odrobiną nalewki szafranowej za żółtozielony kolor.